113 yılık rekabet… İşte Fenerbahçe-Galatasaray derbisinden tarihi notlar

Rekabetin 113 yıllık geçmişinde pek çok centilmenlik gösterisi yaşandı… Spor tarihçilerinin derlemelerine nazaran, bir derbi öncesinde Fenerbahçe Başkaptanı Galip Kulaksızoğlu, Galatasaraylılara, “Oberle kardeşler hasta, Hasan da sakatlanmış. Sizi karşımızda eksik takımla görmek istemiyoruz. Dilerseniz maçı erteleyelim.” diye haber göndererek maçın ertelenebileceğini iletti.

Fenerbahçe’nin bu teklifini kabul eden Galatasaray, oyuncuların güzelleşmesinden sonra, 20 Ekim 1914’te yapılan erteleme maçında sarı-lacivertli rakibini 6-1 yendi.

BERABER MESKEN KİRALAYIP AVA ÇIKIYORLARDI

Aynı kaynaklara nazaran, rekabetin yeni başladığı devirlerde Galatasaray ile Fenerbahçe atletleri, ortak kiraladıkları konutta kalıyor ve bir arada ava çıkıyorlardı. İki kadro atletleri geceleri bir ortaya gelerek sohbet ediyordu. Tekrar bir gece sohbetin yoğunlaştığı sırada Galatasaray’dan Ali Sami Yen, Fenerbahçelileri, “Said, yarın bizimle maçınız var. Git yat ve dinlen.” diye uyardı.

ERTELEMEYİ ÖNERDİLER

Rakipler ortasında 17 Kasım 1922’de yapılan maç öncesinde de değişik bir durum yaşandı.

Bu tarihte Kadıköy’de iki ekibin maçı vardı. Maç öncesinde günlerce yağan yağmur sahayı adeta göle çevirmişti. Fenerbahçe Başkaptanı Galip Kulaksızoğlu, Galatasaray Kulübüne telefon ederek, “Saha çok berbat, maçı erteleyelim.” dedi. Galatasaray Başkaptanı Necip Şahin, bunun üzerine, “Anamız bizi bugün için doğurdu Galip Beyefendi. Gelip maçı oynayacağız.” diye cevapladı. Galatasaray, Kadıköy’e gelip maça çıktı ve Fenerbahçe müsabakayı 3-0 kazandı.

BİRLEŞME DURUMU

Rakiplerin kuruluşlarının birinci yıllarında birleşme durumlarının bile ortaya çıktığı, hatta iki kulüp liderinin ortak grup kurma konusunda anlaştıkları tez edildi. Galatasaray Kulübünün resmi yayın organı Galatasaray mecmuasının 2003 Şubat sayısında, Adnan Işık’ın evraklara dayandırarak verdiği haberde, 1912 yılında Galatasaray Kulübü Lideri Ali Sami Yen ile Fenerbahçe Kulübü Lideri Hulusi Bey’in ortak imzayla kayıt altına aldıkları evrakın, birleşmeseler dahi iki kulübün yabancılara karşı ortak bir grup kurma konusunda anlaştıklarını hatta tüzüğü bile hazırladıklarını gösterdiği kaydedildi.

BİLEREK KAÇIRILAN PENALTI

Rakiplerin 23 Ocak 1925’te Taksim Stadı’nda yaptıkları Vatan Gazetesi Kupası maçında değişik bir olay yaşandı. Fenerbahçe’nin kazandığı penaltı sonrası, atış öncesinde stadın büyük balkon kısmı çöktü. Fenerbahçeli Cafer Çağatay, bu gelişme üzerine penaltı atışında topu bilerek kaleci Ulvi Yanal’a teslim etti.

“FENERSARAY”

Fenerbahçe ile Galatasaray, 1934 yılında Türkiye’ye davet ettikleri yabancı kadrolarla birer defa hazırlık maçı yaptıktan sonra, üçüncü maçı “Fenerbahçe-Galatasaray Karması” biçiminde oynadılar. Bu karmanın forması ise iki kulübün renklerinin karışımı olan lacivert, sarı ve kırmızıdan oluştu.

CANAYDIN’DAN CENTİLMENLİK DERSİ

Son yıllarda iki ekip ortasındaki maçların genelinde olaylar yaşanırken, Galatasaray Kulübünün merhum Lideri Özhan Canaydın, rekabete centilmence yaklaşımıyla alkış aldı. Sarı-kırmızılı grubun 6 Kasım 2002’de Kadıköy’de rakibine 6-0’lık sonuçla tarihi hezimete uğradığı maçta, lider sıfatıyla birinci Fenerbahçe derbisini izleyen Özhan Canaydın’ın, rakibinin attığı golleri alkışlayarak Fenerbahçeli yöneticileri kutlaması, maça damgasını vurdu.

Merhum Canaydın’ın bu centilmenlik gösterisi kendi topluluğundan birtakım yansılar görse de Dünya Fair Play Kurulu (CIFP) tarafından 2002 Dünya Fair Play Ödülü’ne layık görüldü. Özhan Canaydın ayrıyeten, bu davranışı nedeniyle Türkiye Ulusal Olimpiyat Komitesi (TMOK) tarafından düzenlenen Fair Play Sportif Davranış Ödülü’nü aldı.

FENERBAHÇE 5 YIL BEKLEDİ

Fenerbahçe, Galatasaray karşısında birinci golü ve galibiyeti, rekabetteki 8. randevuda elde etti. 4 Ocak 1914’te Union Club alanında yapılan İstanbul Ligi maçını 4-2 kazanan Fenerbahçe, böylelikle rakibi karşısında yaklaşık 5 yıl süren suskunluğuna da son vermiş oldu. Sarı-lacivertli ekip ismine Galatasaray’a tarihteki birinci golü ise Hasan Kamil Sporel attı.

ÖZLEM DOLU YILLAR

İki kadro, rekabetin kimi periyotlarında birbirlerine karşı galibiyet bakımından üstünlük kurmakta zorlandı. Fenerbahçe üst üste 11, Galatasaray ise 18 maç galip gelemedi. Fenerbahçe, 20 Kasım 1949’da 2-0 kazandığı maçın akabinde üst üste 11 maç galip gelemedi ve 22 Şubat 1953’te taraftarlarına 1-0’lık skorla Galatasaray galibiyeti armağan edebildi. Galatasaray ise 17 Mayıs 1942’de 3-1 kazandığı maçın akabinde tam 18 maç galip gelemedi ve 1 Aralık 1946’daki 19. maçta alandan 1-0 galip ayrıldı.

TURGAY ŞEREN’İN REKOR

Fenerbahçe-Galatasaray maçlarında en çok oynama rekoru merhum Turgay Şeren’e ilişkin. A Ulusal Ekip ve Galatasaray’ın unutulmaz kalecilerinden Şeren, Fenerbahçe’ye karşı sarı-kırmızılı kaleyi 55 kere korurken, rekabette en çok forma giyen futbolcu unvanını elinde bulunduruyor.

GOLLERİN TARİHİ

İki grup ortasındaki rekabette birinci golü Galatasaraylı futbolcu Emin Bülent Serdaroğlu attı.

17 Ocak 1909’da “Papazın Çayırı” olarak isimlendirilen yerde yapılan birinci maçı 2-0 kazanan Galatasaray, rakibinden birinci 7 maçta gol yemedi.

BİR MAÇTA DÖRDER GOL ATANLAR

Fenerbahçe-Galatasaray rekabetinde şimdiye dek tıpkı maçta bir futbolcu tarafından en fazla atılan gol sayısı 4 oldu. Galatasaraylı Celal İbrahim, Cemil Gürgen ve Metin Oktay ile Fenerbahçeli Zeki İstek Sporel, rakip filelere bir maçta dörder gol atma muvaffakiyetini gösterdi.

EN FARKLI SKORLU MAÇ

İki ekip ortasında geride kalan 375 maçta en farklı skorlu galibiyeti, 7-0’lık sonuçla Galatasaray aldı. 12 Şubat 1911’de İstanbul Ligi’nde yapılan maçı, Galatasaray 7-0 kazanmıştı. Fenerbahçe ise rakibi Galatasaray karşısında şimdiye dek en farklı skorlu galibiyeti, 2002-2003 döneminin birinci yarısında Kadıköy’de yapılan maçta elde etti. 6 Kasım 2002’deki karşılaşmayı 6-0 kazanan sarı-lacivertli takım, birebir vakitte lig maçlarında iki grup ortasındaki en farklı skorlu galibiyete imza attı.

EN GOLLÜ MAÇLAR

Fenerbahçe ile Galatasaray ortasındaki en gollü maçlarda, penaltılar dışında sporseverler toplam 8’er gol gördü. 5 Haziran 1983 tarihinde Ali Sami Yen Stadı’nda yapılan lig maçında, ezeli rakipler 4-4 berabere kaldı. İki grup ortasında 2000-2001 döneminde, 7 Şubat 2001’deki Türkiye Kupası yarı final müsabakası da 4-4 berabere sonuçlandı.

EN AZ VE EN ÇOK SEYİRCİLİ MAÇLAR

Fenerbahçe ile Galatasaray ortasındaki maçlarda en az seyirci 17 Kasım 1922’deki müsabakaya geldi. İttihat Alanı’nda şiddetli yağmur altında yapılan ve hakem Fethi Tahsin Başaran’ın şemsiyeyle yönetmek zorunda kaldığı maçı, tamamı biletsiz 14 kişi izledi.

21 Eylül 2003’te İstanbul Atatürk Olimpiyat Stadı’nda yapılan lig maçını ise 70 bin 125 seyirci izledi, bu sayı, ezeli rakipler ortasındaki bir maçı izleyen seyirci sayısındaki rekor olarak tarihe geçti.

REKABETİN GOLCÜLERİ

Galatasaray ile Fenerbahçe ortasındaki rekabette en fazla golü, Fenerbahçeli Zeki İstek Sporel attı. Sporel, Galatasaray’a karşı oynadığı 42 maçta, toplam 27 defa rakip fileleri havalandırdı. Zeki İstek Sporel’i, 24 golle yeniden bir Fenerbahçeli Alaattin Baydar izliyor. Fenerbahçeli Lefter Küçükandonyadis’in 20, Galatasaraylı Metin Oktay’ın ise rekabette 19 golü bulunuyor. Lig maçlarında ise Galatasaraylı Metin Oktay 9, Fenerbahçeli Aykut Kocaman da 8 golle kadrolarının en golcü isimleri olarak tarihe geçti.

Sarı-lacivertliler ise 20 Kasım 1949’da 2-0 kazandığı maçın akabinde üst üste 11 maç galip gelemedi ve 22 Şubat 1953’de taraftarlarına 1-0’lık skorla Galatasaray galibiyeti armağan edebildi.